به نظرتان در آینده عکاسی چه تغییراتی میکند؟ فکر میکنید به جز افزایش بازهی دینامیک، سرعت فوکوس و بهبودی حساسیت حسگرها، چه قابلیتهایی به دوربینها اضافه میشود تا کیفیت عکسها را بهتر و عکاسی را آسانتر کند؟ در این مطلب لنزک برخی از ویژگیهای احتمالی دوربینهای آینده را بررسی میکنیم.
فناوری لایت فیلد (Light Field) یا پلنوپتیک (plenoptic) فناوری جدیدی نیست ولی انتظار میرود در آینده کاربردهای بیشتری داشته باشد. با دوربینهای لایت فیلد قادر هستید بعد از گرفتن عکس بخشی از عکس که میخواهید در فوکوس باشد را انتخاب نمایید. اولین
شرکتی که این شکل از عکاسی پیشرو را به یک واقعیت تجاری تبدیل کرد، Lytro
است. دوربینهای لایت فیلد اخیر Lytro یا همان Lytro Illum از لنزی با
دیافراگم f/2.0، بزرگنمایی ۸برابر و همچنین صفحه نمایش ۴اینچی برخوردار
میباشد. در این دوربینها شما میتوانید فوکوس و عمق میدان عکسهای خود را
تنظیم نمایید. شرکتهای
اصلی سازندهی دوربین هنوز اعلامی مبنی بر ساخت دوربینهای لایت فیلد
نداشتهاند، با این وجود CanonRumors گزارش کرده بود که Canon قصد عرضهی
دوربین لایت فیلدی را در سال ۲۰۱۲ دارد که در نهایت تنها دوربینی کامپکت با
قابلیتهای عکاسی لایت فیلد به بازار آمد. Panasonic
حق امتیاز حسگری با قابلیت عکاسی لایت فیلد بر حالت تمام رزولوشن را دارد و
از طرف دیگر Olympus در سال ۲۰۱۱ یک آداپتور لایت فیلد را برای
دوربینهای Micro Four-Third ثب کرده است. با
اینکه زمان زیادی از عرضهی دوربینهایی قابلیت فیلمبرداری ۴K نمیگذرد
ولی تیمهای R&D به دنبال طراحی استاندارد جدید ۸K برای فیلمبرداری
دوربینها میباشند. با وجود رشد قابل توجه صنعت سینما و کاهش قیمت تلویزیونهای ۴K به نظر ورود فناوری ۸K حتمی است. البته عرضهی این سیستم خیلی دیرتر از اینها اتفاق میافتد. تخمین زده میشود که ویدئوهای ۸K تا پیش از المپیک ۲۰۳۲ عرضه نخواهد شد. تکامل
رزولوشنها از ۱۰۸۰p به ۴K مشکلات بسیاری را به همراه داشته است. حجم
دادههای ویدئوهای ۴K بسیار بالا است و این رویکرد نیازمند ظرفیت ذخیره
سازی بالایی میباشد. پس حتما حرکت از ۴K به ۸K گام بلندی است. بسیاری
از لنزها و دوربینها آنطور که باید فوکوس نمیکنند و تولید کنندگان
دوربین از این امر اطلاع دارند. به همین دلیل در دوربینهای آینده اتوفوکوس
تنظیم میکرو (Autofocus Microadjustment) به کار خواهد رفت. مشکل
اصلی اتوفوکوس تنظیم میکرو یا AFMA خسته کننده بودن فرایند آن میباشد.
شما باید ابتدا عکسی امتحانی بگیرید، آن را بررسی کنید، به طور دستی
تنظیمات را اعمال کنید، سپس دوباره عکس بگیرد تا از صحت فوکوس مطمئن شوید
(کالیبره کرده فوکوس) و سپس باید همین کار را برای پایینترین و بالاترین
زوم (لنز زوم) نیز انجام دهید. انتظار
میرود که در آینده فرایند اتوفوکوس Microadjustment به طور خودکار انجام
گیرد. به گزارش CanonWatch، شرکت Canon بخشی را برای کار بر این قابلیت
اختصاص داده است ولی متاسفانه جزئیاتی از چگونگی این فرایند در دست نیست. حسگرهای
ارگانیک (Organic sensors) تواناییهای بسیاری دارند. در این حسگرها به
جای استفاده از فوتودیودهای (دیود های حساس به نور) بزرگ و پر نویز برای هر
پیکسل، از لایهی ارگانیک نازک و حساس به نوری برای پوشاندن سطح استفاده
میشود. فوجی
فیلم و پاناسونیک تصمیمشان برای تولید حسگر CMOS ارگانیک را در سال ۲۰۱۳
اعلام کردند ولی تاکنون دوربینی با این قابلیت عرضه نشده است. حالا
مگر ارگانیک بودن حسگرها چه فایدهای دارد؟ به گفتهی Fuji و Panasonic
این فناوری میتواند بازهی دینامیکی معادل با ۸۸dB را فراهم آورد که نسبت
به حسگرهای معمولی CMOS این بهبودی قابل توجهی در حساسیت آنها میباشد. از
طرف دیگر با استفاده از این حسگرها فاصلهی لنز با حسگر کمتر میشود پس
دوربینهای کوچکتری را خواهیم داشت. بعلاوه حسگرهای ارگانیک با وجود
اندازهی کوچکترشان ولی عملکرد بهتری را فراهم میآورند. شاید
این قابلیتی باشد که هرگز به دنبالش نبودهاید. امروزه شرکتهایی مثل
Samsung و LG ادعا میکنند که تلویزیونهای OLED منحنی تماشاییتر هستند و
حالا نامهای بزرگ در میان تولیدکنندگان تجهیزات عکاسی قصد دارند همین
موضوع را در مورد حسگرها بیان کنند. اگر
درست فکر کنید انحنای لبههای حسگر منطقی به نظر میرسد. در حسگرهای تخت
اشعه نور وارد شده از مرکز لنز بر حسگر متمرکز میشود ولی نور وارد شده از
کنارههای لنز آنطور که باید به لنز نمیرسد. برای پخش درست اشعههای نور
بر سطح حسگرهای مسطح باید از المان های بیشتری در لنز استفاده شود. به
طور نظری حسگرهای منحنی میتوانند این مشکل را حل کنند. به این صورت طراحی
سبکتر و سادهتر لنز و همچنین دیافراگم بازتر و ایزو کارآمدتری خواهیم
داشت. سونی
و نیکون امتیاز تولید حسگرهای منحنی را به نام خود ثبت کردهاند. به نظر
می رسد که سونی به تولید اولین دوربین خود با سنسور منحنی، در شکل
Cyber-shot RX2، نزدیک باشد. زمانی
زیادی از شروع مباحث در مورد لنزهای مایع میگذرد و بسیاری از شرکتها
همچون Samsung، Olympus و Sony حق امتیاز آن را ثبت کردهاند. لنزهای
مایع از هیچ موتور اتوفوکوس یا بخش متحرکی برخوردار نیستند. در عوض برای
کنترل لایههای مایع ساختمان لنز از جریان الکتریکی استفاده میشود. با
تغییر لایههای مایع ویژگیهای بصری آنها نیز تغییر مییابد. به
نظر میرسد در این لنزها به نسبت لنزهای شیشهای سرعت زوم و فوکوس
بالاتری داشته باشیم. بی شک این نوع لنزها خیلی سبکتر و کوچکتر هستند. به
احتمال زیاد در آیندهای نه چندان دور لنزهای مایع برای دوربینهای DSLR
تولید میشوند. برای ساخت لنز مایعی که کیفیت لنزهای شیشهای امروزی را
داشته باشد باید هزینهی بسیار بالایی صرف شود. البته، انتظار میرود این
فناوری بیشتر در دستگاههای کوچکتر مثل دوربینهای کامپکت، گوشیها و
دوربینهای پزشکی و حتی عینکها به کار رود. عکاسان
به ویژه عکاسان منظره گاها از فوکوس ابرکانونی (Hyperfocal Focus) برای
افزایش عمق میدان استفاده میکنند. در این روش لنز را به صورت دستی بر
فاصله ابرکانونی، یا نقطهای با بیشترین وضوح از جلو تا انتهای تصویر،
فوکوس میکنند. برخی
از DSLRها قدیمی Canon از مد عمق میدان اتوماتیک (Automatic Depth of
Field یا A-DEP) برخوردار بودند که در آن دوربین برای تولید عمق میدان کافی
و شارپ سازی نزدیکترین و دورترین نقاط در صحنه به طور خودکار فوکوس و
دیافراگم را تنظیم مینماید. همانطور که میدانید دوربینها در نور کم به
درستی قادر به اتوفوکوس نیستند به همین علت استفاده از فوکوس دستی برای
فوکوس ابرکانونی بهتر است. برای
اینکار شما به لنزی نیاز دارید که از درجه بندی فاصلهی فوکوس برخوردار
باشد. ولی اکثر لنزهای امروزی یا فاقد این درجه بندی هستند یا در صورت
موجود بودن عملکرد بسیار ناکارآمدی دارد. البته
اکثر لنزها فاصلهی فوکوس را مشخص می کنند تا تعیین نوردهی راحتتر باشد.
انتظار میرود در آینده فاصلهی فوکوس را به صورت لحظه به لحظه (realtime)
بر صفحه نمایش دوربین ببینیم تا تنظیم فاصله ابرکانونی به صورت دقیق تر،
سهولت بیشتری داشته باشد.۱ ضبط لایت فیلد
۲ فیلمبرداری ۸K
AF Microadjustment ۳ خودکار
۴ حسگرهای ارگانیک دوربین
۵ حسگرهای دارای انحنا
۶ لنزهای زوم مایع – Liquid zoom lenses
۷ بازخورد لحظه به لحظهی (realtime) فاصلهی فوکوس